Brazil làm gì để hạn chế rác thải thực phẩm?

Giảm lãng phí thực phẩm không chỉ cần thiết để giải quyết tình trạng mất an ninh lương thực mà còn chống lại 3 cuộc khủng hoảng của hành tinh bao gồm biến đổi khí hậu, mất thiên nhiên và đa dạng sinh học, cũng như ô nhiễm và lãng phí.

Có một nghịch lý đang diễn ra trên toàn cầu hiện nay. Cụ thể, dù có tới 738 triệu người đang sống trong cảnh nghèo đó, thiếu thực phẩm, vẫn có hơn 1 tỷ bữa ăn bị lãng phí trên khắp thế giới mỗi ngày, theo Báo cáo Chỉ số Lãng phí Thực phẩm năm 2024 của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP).

Với Brazil, quốc gia đông dân thứ sáu thế giới, nước này thải ra khoảng 20 triệu tấn rác thải thực phẩm mỗi năm. Trong khi đó, ước tính vẫn còn tới 27 triệu người Brazil phải sống trong cảnh thiếu an ninh về lương thực. Để giải quyết thực trạng trên, thông qua quá trình thu thập thông tin, hoạch định chính sách và hợp tác, chính phủ Brazil và các nhóm cộng đồng đang nỗ lực giải quyết vấn đề liên quan tới rác thải thực phẩm.

Cải tiến khâu sản xuất thực phẩm

Năm 2010, Brazil đã thiết lập chính sách quốc gia về chất thải rắn, trong đó yêu cầu các chính quyền đô thị phải triển khai hệ thống ủ phân hữu cơ từ rác thải. Tuy nhiên, luật này không bao gồm biện pháp ngăn ngừa lãng phí thực phẩm.

Thông qua quá trình hợp tác với UNEP, các tổ chức phi lợi nhuận và lãnh đạo thành phố, Brazil đang xây dựng một dự thảo chính sách quốc gia mới về giảm thiểu chất thải thực phẩm và sản xuất phân bón, dự kiến có hiệu lực vào đầu năm 2025. Chính sách này sẽ cung cấp cho các thị trưởng và các bên liên quan khác trên toàn quốc các hướng dẫn nhằm giảm lãng phí thực phẩm và thực hiện các dự án ủ phân.

Brazil cũng đang phát triển chiến lược quốc gia đầu tiên về nền kinh tế tuần hoàn, tập trung vào cải tiến hệ thống thực phẩm để giảm thiểu chất thải trong sản xuất, phân phối và tiêu dùng.

Adalberto Maluf, Bộ trưởng Quốc gia về Môi trường Đô thị và Chất lượng Môi trường của Brazil chia sẻ: “Với sự hỗ trợ của UNEP, chúng tôi có thể hiểu rằng chính phủ liên bang cần phải làm điều gì đó tích hợp hơn và nêu rõ vấn đề này với mọi người. Brazil đang lãng phí hơn 22% nguồn lương thực. Nếu không hành động, chúng ta sẽ không bao giờ đạt được mục tiêu chấm dứt nạn đói”.

Các chuyên gia cho biết, giảm lãng phí thực phẩm và thúc đẩy tiêu dùng bền vững là chìa khóa để giải quyết tình trạng mất an ninh lương thực và giảm phát thải khí nhà kính.

Ảnh: Fotos Públicas

Dựa vào cộng đồng

Khi chính phủ Brazil tìm cách giải quyết vấn đề lãng phí thực phẩm, ông Maluf cho biết họ đang hợp tác với nhiều đối tác, bao gồm Tổng công ty Nghiên cứu Nông nghiệp Brazil (Embrapa), một cơ quan nghiên cứu công liên kết với Bộ Nông nghiệp nước này.

Gustavo Porpino, chuyên gia của Embrapa và là người tham gia hoàn thiện Báo cáo Chỉ số Chất thải Thực phẩm của UNEP năm 2024, cho biết việc loại bỏ chất thải thực phẩm có thể mang lại những lợi ích sâu rộng.

 “Chương trình nghị sự về hệ thống thực phẩm có giá trị kinh tế, giá trị xã hội và giá trị môi trường. Nó có thể tạo ra một số tác động tích cực”, ông Gustavo Porpino chia sẻ.

Với việc Brazil đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 năm nay và Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (COP30) vào năm tới, nước này mong muốn “đưa cuộc tranh luận về rác thải thực phẩm và phân hữu cơ vào nền kinh tế tuần hoàn thảo luận” đồng thời “chủ động xây dựng chương trình giảm nghèo”.

Khi chính phủ Brazil thiết lập cách tiếp cận đa hướng và đầy tham vọng để khắc phục tình trạng lãng phí thực phẩm, sự lãnh đạo của cộng đồng là rất quan trọng, góp phần hỗ trợ cho các nỗ lực của chính phủ.

Trong đó, Favela Orgânica là một trong những tổ chức địa phương nổi bật nhất. Trong khuôn khổ hoạt động, Favela Orgânica đã tổ chức các buổi hội thảo về “ẩm thực thay thế”, chú trọng vào tối đa hóa việc sử dụng nguyên liệu, thúc đẩy quá trình ủ phân tự chế và tạo điều kiện cho việc làm vườn đô thị trong không gian nhỏ. Những điều này giúp các thành viên cộng đồng suy ngẫm về trách nhiệm của họ trong việc sử dụng thực phẩm và giảm thiểu chất thải.

Bà Regina Tchelly, nhà sáng lập tổ chức Favela Orgânica. Ảnh: UNEP

Các chuyên gia cho rằng công việc này đặc biệt quan trọng đối với những người sống ở khu ổ chuột ở Rio de Janeiro, những người đang phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực và thiếu điện, nước sinh hoạt và vệ sinh.

Bà Regina Tchelly, sáng lập Favela Orgânica, cho biết: “Việc tích hợp sử dụng thực phẩm nên được xây dựng thành một thói quen trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Đồng thời, việc đào tạo và thay đổi nhận thức của mọi người là hết sức quan trọng”.

Theo đó, Favela Orgânica hiện đang đào tạo 160 phụ nữ ở khu ổ chuột Rio de Janeiro về làm vườn đô thị và tầm quan trọng của phương pháp tái chế thực phẩm theo vòng đời, hướng tới “không rác thải” trong lĩnh vực thực phẩm.

Nguồn: Theo Cổng Thông tin điện tử Bộ Tài nguyên  và Môi trường, "Brazil làm gì để hạn chế rác thải thực phẩm?", đăng ngày 05/04/2024, xem tại link: https://www.monre.gov.vn/brazil-lam-gi-e-han-che-rac-thai-thuc-pham-15133.htm, truy cập ngày 03/03/2025