Tiến tới giám sát rác thải nhựa ven biển bằng công nghệ viễn thám

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát ô nhiễm rác thải nhựa trên biển và vùng ven bờ, Cục Viễn thám quốc gia đang triển khai xây dựng dự án “Giám sát rác thải nhựa ven biển bằng công nghệ viễn thám.” Ông Nguyễn Quốc Khánh, Cục trưởng Cục Viễn thám quốc gia cho biết, việc giám sát sẽ cho phép các cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương kịp thời phát hiện và tiến hành giám sát trên diện rộng đối với các bãi, đám rác thải nhựa lớn cũng như ảnh hưởng của chúng tới môi trường sinh thái.

Dự án được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát ô nhiễm rác thải nhựa trên biển và vùng ven bờ. Bên cạnh đó, với phương pháp và quy trình công nghệ tiên tiến, Dự án sẽ cho phép các cơ quan quản lý nhà nước và chính quyền địa phương kịp thời phát hiện và tiến hành giám sát trên diện rộng đối với các bãi, đám rác thải nhựa lớn cũng như ảnh hưởng của chúng tới môi trường sinh thái. 

Theo ông Nguyễn Quốc Khánh, Cục trưởng Cục Viễn thám quốc gia, công nghệ viễn thám sử dụng các loại ảnh chụp từ không gian với diện tích phủ trùm lớn, tần suất chụp lặp lại ngày càng cao, cung cấp thông tin được thu nhận trên nhiều kênh phổ khác nhau sẽ là công cụ hữu hiệu, hỗ trợ và khắc phục được một số mặt hạn chế của công tác quan trắc trực tiếp trên biển.  

Bên cạnh đó, do dữ liệu viễn thám SAR rất nhạy cảm với độ nhám của các đám rác thải nhựa so với bề mặt xung quanh nên có thể được khai thác để phát hiện, khoanh vẽ và giám sát các khu vực có ô nhiễm rác thải nhựa. Dữ liệu ảnh SAR cũng có thể là công cụ hữu ích để phát hiện và giám sát các thành phần vi nhựa.

Theo nghiên cứu, các vật chất nhựa trôi nổi trên biển sẽ tạo ra môi trường sống cho các vi sinh vật. Hoạt động của các vi sinh vật trên bề mặt vật chất nhựa sẽ tạo ra các lớp màng sinh học và các vệt (mảng tối). Những màng sinh học và các vệt này có thể quan sát được trên ảnh radar (các mảng tối trên ảnh radar đen trắng) trong khi không thể nhận biết được trên ảnh quang học.

Hình ảnh minh họa

Vì vậy, việc sử dụng kết hợp các loại dữ liệu ảnh viễn thám khác nhau và dữ liệu điều tra, khảo sát trực tiếp trên biển là phương án rất khả thi và hiệu quả cao trong giám sát ô nhiễm rác thải nhựa trên biển. Thông qua việc giám sát sự phát tán rác thải nhựa vào biển từ nhiều nguồn khác nhau như từ đất liền thông qua các hệ thống sông, các hoạt động kinh tế - xã hội ven biển, các hoạt động trên biển và sự di chuyển rác từ đại dương và vùng biển lân cận vào Biển Đông của Việt Nam. 

Mặt khác, phương pháp viễn thám được xem là phù hợp và hiệu quả khi sử dụng nhằm phát hiện sớm và phân loại rác thải nhựa trên biển do sự khác nhau rõ rệt về phản xạ phổ của rác thải nhựa so với môi trường xung quanh. Các đặc điểm về hình dạng, cấu trúc cũng có thể được sử dụng trong nhận dạng rác thải nhựa trên biển.

“Với việc áp dụng giải pháp kỹ thuật xử lý dữ liệu viễn thám kết hợp với mô hình mô phỏng sẽ giảm rõ rệt công tác khảo sát lấy mẫu trên biển, góp phần giảm chi phí nhân công, trang thiết bị, tàu thuyền. Đặc biệt, Dự án sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát ô nhiễm rác thải nhựa trên biển và vùng ven bờ, cho phép các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường như Tổng cục Môi trường, Tổng Cục Biển và Hải đảo, các Sở Tài  nguyên môi trường và chính quyền địa phương kịp thời phát hiện và tiến hành giám sát trên diện rộng đối với các bãi, đám rác thải nhựa lớn cũng như ảnh hưởng của chúng tới môi trường sinh thái” – ông Nguyễn Quốc Khánh nhấn mạnh.

Nguồn: Bộ Tài Nguyên Và Môi Trường

Xem thêm:

1. Việt Nam chuẩn bị tham gia thỏa thuận toàn cầu về rác thải nhựa đại dương

2. Nhiều mô hình đẩy lùi rác thải nhựa ở huyện đảo Cô Tô